Elektrofizjologia w okulistyce
Nasza klinika jest jednym z kilku ośrodków komercyjnych w kraju posiadających pracownię okulistycznej diagnostyki elektrofizjologicznej. Badanie to uzupełnia diagnostykę oraz umożliwia monitorowanie leczenia wielu chorób okulistycznych i ogólnoustrojowych dających objawy okulistyczne.
W klinice MegaLens wykonujemy pełną diagnostykę elektrofizjologiczną przy użyciu najnowszego aparatu EP-1000 renomowanej niemieckiej firmy Tomey. Wszystkie badania wykonywane są zgodnie ze standardami ISCEV (międzynarodowej organizacji standaryzującej badania elektrofizjologicze).
Badania elektrofizjologiczne – na czym polegają?
Badania elektrofizjologiczne (elektrofizjologia oka) stanowią ważny element diagnostyki w okulistyce. Polegają na obserwacji i rejestracji prądów czynnościowych (bioprądów) w obrębie gałki ocznej, drogi wzrokowej i okolicy wzrokowej kory mózgowej, czyli tej części mózgu, która odpowiada za widzenie.
Rejestracja sygnału bioelektrycznego polega na stymulacji siatkówki lub nerwu wzrokowego w określonych warunkach otoczenia odpowiednimi bodźcami poprzez zastosowanie odpowiednich elektrod zamocowanych na skórze głowy lub gałkach ocznych. Oko jest wcześniej znieczulone. Sygnał przekazywany jest do analizatora i wyświetlany jest na monitorze w postaci krzywych. Uzyskane wyniki poddawane są szczegółowej analizie.
Wyróżnia się kilka rodzajów badań elektrofizjologicznych:
- elektroretinografia (ERG) – rejestrowanie czynnościowego potencjału elektrycznego powstającego na siatkówce w wyniku zadziałania krótkotrwałego bodźca (błysku); pomocne w diagnostyce m.in. dystrofii wrodzonych siatkówki; wymaga rozszerzenia źrenic.
- elektrookulografia (EOG) – rejestrowanie zmian potencjału podstawowego oka, świadczących o czynności elektrycznej siatkówki; pomocne w diagnostyce chorób plamki żółtej;
- wzrokowe potencjały wywołane (WPW,VEP) – rejestracja zjawisk elektrycznych powstających w korze wzrokowej podczas krótkotrwałego pobudzenia siatkówki; stosowane w diagnostyce chorób nerwu wzrokowego, stwardnienia rozsianego, przy podejrzeniu psychogennych przyczyn ślepoty; nie wymaga rozszerzenia źrenic;
Badania elektrofizjologiczne – wskazania
Elektrofizjologia oka jest badaniem pomocnym szczególnie w diagnostyce chorób i zaburzeń widzenia przy braku zmian w innych badaniach okulistycznych, takich jak:
- pogorszenie ostrości wzroku i defekty pola widzenia o nieznanej etiologii,
- wrodzone bądź nabyte choroby siatkówki, np. dystrofia żółtkowa plamki Besta, zwyrodnienie barwnikowe siatkówki, achromatopsja (ślepota barwna),
- wrodzona stacjonarna ślepota nocna, choroba Stargardta,
- pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego,
- retinopatia związana z nowotworem,
trudne przypadki jaskry, - gruczolaki przysadki (badanie pozwala na wczesne wychwycenie dysfunkcji nerwów wzrokowych),
- zaburzenia widzenia na tle psychogennym,
- uszkodzenia narządu równowagi,
- toksyczne uszkodzenie nerwu wzrokowego (np. po lekach),
- badania elektrofizjologiczne są również cennym narzędziem w ocenie stanów neurookulistycznych (np. w stwardnieniu rozsianym),
- wielokrotnie jako jedyne pozwalają również ocenić efekt leczenia chirurgicznego, dlatego rekomendowane są w przypadku: zaćmy dojrzałej, chorób siatkówki lub obciążeń przewlekłymi chorobami ogólnymi.
Badania elektrofizjologiczne – przeciwwskazania
U pacjentów z padaczką konieczny jest szczegółowy wywiad neurologiczny. Badania elektrofizjologiczne są względnie przeciwwskazane u dzieci w wieku między 2 a 5. r.ż. (niektóre wymagają przeprowadzenia badania w znieczuleniu ogólnym).
Jak przygotować się do badań elektrofizjologicznych?
- Na badanie należy zabrać ze sobą informację o celu diagnostyki i dane o ostrości wzroku, a także wyniki dotychczas wykonanych badań (np. OCT, pole widzenia, angiografię fluoresceinową).
- W dniu badania trzeba umyć włosy, nie należy stosować pianek, żeli i odżywek (wpływają one na jakość odbieranego sygnału z elektrod umieszczanych na skórze głowy). Nie nakładaj też makijażu, kremów, podkładów i innych kosmetyków do pielęgnacji skóry twarzy.
- Część badań elektrofizjologicznych trwa długo (nawet do kilkudziesięciu minut), dlatego zarezerwuj sobie odpowiednią ilość czasu na wizytę.
- Niektóre z badań wymagają rozszerzenia źrenic, w związku z tym widzenie po badaniu jest słabsze i pojawia się nadwrażliwość na światło – warto zabrać ze sobą okulary przeciwsłoneczne i poprosić bliskich o pomoc w transporcie do domu.
- Po wykonaniu badania, w trakcie którego były rozszerzane źrenice, nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych.