Czy długie czytanie psuje wzrok?

Czytanie towarzyszy nam zarówno w pracy, jak i w czasie wolnym. Każdego dnia czytamy książki i gazety oraz teksty wyświetlane na ekranach komputerów, tabletów czy smartfonów. Ale czy długie czytanie jest bezpieczne dla naszego wzroku?

Wiele osób powtarza przekonanie, że długie czytanie może „zepsuć” wzrok. W rzeczywistości samo czytanie nie powoduje trwałego pogorszenia widzenia. To, co wiele osób odbiera jako problem ze wzrokiem, zwykle wynika ze zmęczenia oczu, nieprawidłowego oświetlenia, zbyt małej odległości od tekstu czy długotrwałego skupiania się na bliskich obiektach. Napięcie mięśni oczu, uczucie suchości czy chwilowe zamazanie obrazu to naturalne objawy przeciążenia, a nie postępującej wady wzroku.

Zmęczenie oczu a pogorszenie wzroku 

Wielu czytelników obawia się, że długie godziny spędzone nad książką mogą doprowadzić do trwałego pogorszenia wzroku. W rzeczywistości należy odróżnić zmęczenie oczu od faktycznej wady wzroku. Zmęczenie to naturalna reakcja organizmu na długotrwałe skupienie. Objawia się:

• uczuciem suchości oczu,
• pieczeniem,
• chwilowym zamazaniem obrazu,
• bólem głowy,
• trudnością w utrzymaniu ostrości.

Powyższe dolegliwości mają charakter przejściowy i zwykle ustępują po odpoczynku. Pogorszenie wzroku oznacza trwałą zmianę w jakości widzenia, która nie ustępuje nawet po długiej przerwie. 

Czytanie z papieru a czytanie z ekranu – Co jest zdrowsze dla oczu?

Czy czytanie tradycyjnych książek jest zdrowsze dla oczu niż korzystanie z urządzeń elektronicznych? Książki papierowe nie emitują światła i nie powodują efektu tzw. „niebieskiego światła”, które może obciążać wzrok podczas korzystania z ekranów. Dzięki temu są bardziej neutralne dla oczu, szczególnie podczas długiej lektury. Jednak także w tym przypadku duże znaczenie ma odpowiednie oświetlenie – czytanie przy zbyt słabym lub ostrym świetle może powodować napięcie mięśni oczu i ich zmęczenie.

Ekrany komputerów, tabletów czy smartfonów generują dodatkowe obciążenie, ponieważ oprócz skupienia na tekście oczy muszą radzić sobie z migotaniem obrazu i emisją światła. To właśnie prowadzi do tzw. syndromu widzenia komputerowego – objawiającego się suchością oczu, bólem głowy i problemami z koncentracją. Z drugiej strony nowoczesne czytniki e-booków z technologią e-ink naśladują papier i są dużo łagodniejsze dla wzroku.

Jak dbać o oczy podczas długiego czytania?

Długie czytanie – niezależnie od tego, czy sięgniemy po książki papierowe, czy  teksty na ekranach – nie musi się wiązać z dyskomfortem. Wystarczy zadbać o kilka prostych nawyków:

• regularne przerwy – specjaliści zalecają stosowanie reguły 20-20-20 (co 20 minut zrobić 20-sekundową przerwę i spojrzeć na obiekt oddalony o co najmniej 6 metrów), 

• odpowiednie oświetlenie – czytanie przy zbyt słabym świetle wymusza większy wysiłek oczu, natomiast zbyt intensywne światło może powodować odblaski i dodatkowe napięcie, 

• prawidłowa postawa ciała i odpowiednia odległość od tekstu – książka czy ekran powinny znajdować się około 40–50 cm od oczu. Regularne nawilżanie oczu i świadome częstsze mruganie również pomagają zmniejszyć uczucie suchości i pieczenia.

Podczas czytania na ekranach warto pamiętać o ograniczeniu ekspozycji na niebieskie światło, które może wpływać na jakość widzenia i sen. Pomocne są specjalne filtry, tryb nocny w urządzeniach lub okulary z powłoką blokującą ten typ światła.