Za komorą ciała szklistego (w oku) znajduje się siatkówka. To najbardziej wewnętrzna struktura tylnego segmentu oka, która jest wysoce wrażliwa na światło i składa się z wielu różnych warstw. Jest odpowiedzialna za widzenie, zawiera pręciki i czopki.
Ciało szkliste składa się z przezroczystej galaretowatej masy. W wyniku starzenia (szczególnie u osób z krótkowzrocznością) ciało szkliste ulega obkurczeniu i odłączeniu od siatkówki. Ten fizjologiczny proces odłączania się ciała szklistego może u niektórych osób prowadzić do powikłań. W miejscach, w których kurczące się i odłączające od siatkówki ciało szkliste silniej przylega do niej, mogą powstać przedarcia i otwory.
Pojawienie się „błysków”, „mętów” w oku, nagły ubytek w polu widzenia w postaci cienia bądź zasłony mogą być objawem przedarcia, odwarstwienia siatkówki. Takie objawy wymagają konsultacji z lekarzem okulistą. W trakcie badania może on zidentyfikować otwory, przedarcia i odwarstwienie. U pacjentów np. zaćmą u których obejrzenie siatkówki jest utrudnione wykonuje się badanie diagnostyczne USG.
Zebrany wywiad i przeprowadzone badania pozwalają na postawienie diagnozy i rozpoczęcie odpowiedniego leczenia.
Grupy ryzyka odwarstwienia siatkówki
Do grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia odwarstwienia siatkówki zaliczamy pacjentów:
- z krótkowzrocznością, zwłaszcza dużą krótkowzrocznością tj. > -6D
- przebyte okulistyczne zabiegi chirurgiczne,
- u których odwarstwienie wystąpiło w drugim oku,
- po urazie głowy lub gałki ocznej,
- dodatni wywiad rodzinny,
- z chorobami, takimi jak: zespół Marfana, Ehlersa i Danlosa, zespół Sticklera, homcystynuria i inne
Pacjenci znajdujący się w grupie ryzyka powinni częściej niż pozostali kontrolować swój wzrok u specjalisty. Nie wszystkie otwory w siatkówce prowadzą do jej odwarstwienia. Większość z nich przyparta do podłoża przez prawidłowe ciało szkliste, ulega samo zamknięciu i otoczona
Główną metodą profilaktyczną jest laserowa fotokoagulacja. Dzięki energii cieplnej lasera dochodzi wytworzenia blizny miedzy nabłonkiem barwnikowym a częścią wzrokową siatkówki. Koagulacja jest możliwa do wykonania wtedy, gdy siatkówka przylega do nabłonka barwnikowego. W przypadkach, w których fotokoagulacja jest technicznie trudna lub niemożliwa, ten sam elekt można osiągnąć stosując ogniskowe przymrażanie.
Odwarstwienie siatkówki otworopochodne – jest nazywane również „samoistnym”, w odróżnieniu od odwarstwienia spowodowanego innymi przyczynami, jak np. wysięk zapalny czy guz nowotworowy (odwarstwienie wtórne) lub wywołanego przez zmiany proliferacyjne w ciele szklistym, odciągające siatkówkę od podłoża (odwarstwienie trakcyjne).
Odwarstwienie siatkówki – leczenie Warszawa
Leczenie przedarciowego odwarstwienia siatkówki jest wyłącznie chirurgiczne. Celem jego jest zamknięcie otworu (lub otworów) w siatkówce, a więc usunięcia przyczyny odwarstwienia. Cel ten osiąga się przez:
- znalezienie wszystkich przedarć i otworów siatkówki,
- zbliżenie odwarstwionej siatkówki do podłoża o otoczenia brzegów przedarcia pasmem ognisk koagulacji.
Można to osiągnąć poprzez:
- plomby zewnętrzne – wszczepy mające postać gąbki lub taśmy silikonowej
- tamponadę wewnętrzną – polega na wprowadzeniu do komory szklistej materiału gazowego lub płynnego
- witrektomia – która umożliwia usunięcie nieprzejrzystego ciała szklistego, uwolnienie siatkówki od pociągających ją pasm i przedsiatkówkowych błon proliferacyjnych, a także wytworzenie przestrzeni dla tamponady wewnętrznej
- Efektywność jest tym większa, im wcześniej zostało zastosowane – niewielkiego stopnia odwarstwienie łączy się ze znacznie lepszym rokowaniem niż to, które objęło plamkę i centralną część siatkówki.