Czy badanie dna oka może wykryć nadciśnienie tętnicze?

Pewne zmiany w organizmie mogą rozwijać się po cichu, nie dając jednoznacznych objawów przez długi czas. Nadciśnienie tętnicze to jedna z najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych, która często pozostaje niezauważona aż do momentu wystąpienia powikłań. Tymczasem jednym z narzędzi, które może pomóc w jej wczesnym wykryciu, jest badanie dna oka. Choć kojarzy się głównie z diagnostyką chorób narządu wzroku, dostarcza także wielu cennych informacji o stanie naczyń krwionośnych w całym organizmie.

Czym jest badanie dna oka i jak przebiega?

Badanie dna oka, inaczej oftalmoskopia lub fundoskopia, to procedura diagnostyczna pozwalająca ocenić stan wnętrza gałki ocznej, w szczególności siatkówki, naczyń krwionośnych oraz nerwu wzrokowego. Wykonywane jest przez okulistę za pomocą oftalmoskopu lub specjalistycznej kamery. W celu uzyskania lepszej widoczności struktur pacjentowi zakrapla się oczy preparatem rozszerzającym źrenice. Dzięki temu lekarz może precyzyjnie przyjrzeć się ewentualnym zmianom w obrębie naczyń i siatkówki.

Samo badanie jest bezbolesne i trwa zaledwie kilka minut. Może być wykonywane zarówno profilaktycznie, jak i w przypadku podejrzenia różnych schorzeń ogólnoustrojowych. Choć zwykle kojarzone jest z diagnostyką chorób oczu, takich jak jaskra czy zwyrodnienie plamki żółtej, umożliwia również ocenę stanu naczyń krwionośnych, co ma znaczenie w kontekście nadciśnienia tętniczego, cukrzycy czy miażdżycy.

Związek między nadciśnieniem a zmianami w oku

Nadciśnienie tętnicze może prowadzić do charakterystycznych zmian w obrębie naczyń siatkówki. Utrzymujące się podwyższone ciśnienie krwi powoduje uszkodzenie ścian naczyń, co z czasem skutkuje ich zwężeniem, pękaniem, a nawet wyciekami z naczyń. Te zmiany są widoczne w trakcie badania dna oka i mogą być jednym z pierwszych sygnałów, że pacjent cierpi na nadciśnienie – nawet jeśli nie występują jeszcze żadne objawy ogólne.

U pacjentów z długo nieleczonym lub źle kontrolowanym nadciśnieniem dochodzi do tzw. retinopatii nadciśnieniowej. W jej przebiegu obserwuje się m.in. zmiany w świetle naczyń, wybroczyny, a także obrzęk tarczy nerwu wzrokowego. Wczesne rozpoznanie tych objawów w badaniu okulistycznym pozwala szybciej skierować pacjenta na dalszą diagnostykę internistyczną, co może zapobiec poważniejszym powikłaniom, takim jak udar mózgu czy niewydolność serca.

Dlaczego warto regularnie badać dno oka?

Badanie dna oka pozwala wykrywać nie tylko choroby narządu wzroku, ale również wiele schorzeń ogólnoustrojowych, które przez długi czas mogą nie dawać wyraźnych objawów. Nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, miażdżyca czy niektóre choroby autoimmunologiczne często zostawiają widoczne ślady w naczyniach siatkówki. Z tego powodu regularna kontrola okulistyczna może być skutecznym narzędziem w ocenie stanu zdrowia całego organizmu.

Osoby powyżej 40. roku życia, pacjenci z obciążeniami rodzinnymi oraz osoby z rozpoznanym nadciśnieniem powinny przeprowadzać to badanie w ustalonych przez specjalistę odstępach czasu. Systematyczna kontrola pozwala na szybkie zauważenie postępujących zmian oraz ocenę skuteczności leczenia. Dzięki temu możliwe jest dostosowanie terapii i zmniejszenie ryzyka powikłań, nie tylko ze strony oczu, ale także całego układu krążenia.