AMD

AMD – zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

AMD (Age-related Macular Degeneration) jest najczęstszą chorobą siatkówki oka powodującą utratę widzenia centralnego u osób po 50. roku życia. Szacuje się, że w Polsce na AMD cierpi ponad 1, 2 mln osób, a na świecie ponad 70 mln. Choroba ujawnia się zwykle ok. 50-60. roku życia, dotykając ok. 30% osób po siedemdziesiątce. Często pozostaje długo nierozpoznana, powodując nieodwracalne pogorszenie widzenia, a nawet utratę wzroku. Jak rozpoznać pierwsze objawy AMD i jak zahamować proces postępującego zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem?

AMD – co to jest?

Dno oka wyścieła siatkówka, składająca się z komórek wzrokowych. Najcenniejsze z nich, o największej rozdzielczości widzenia, są skupione na niewielkim obszarze znajdującym się w centralnej części siatkówki, na wprost źrenicy. To właśnie plamka. To dzięki niej widzimy wszystkie szczegóły i odróżniamy kolory. Umożliwia nam czytanie, oglądanie telewizji, rozpoznawanie twarzy czy jazdę samochodem. Plamka, aby dobrze funkcjonować, potrzebuje dużo energii w postaci tlenu, przenoszonego z krwią. Ponieważ jednak wraz z wiekiem pogarsza się krążenie, dochodzi do niedotlenienia plamki, wskutek czego ulega ona stopniowo procesom zanikowym, co na wpływ na ostrość widzenia. To właśnie typowe objawy AMD (Age-related Macular Degeneration), czyli zwyrodnienia plamki pojawiającego się wraz z wiekiem, które utrudnia czy wręcz uniemożliwia wykonywanie wielu codziennych czynności, takich jak czytanie czy oglądanie telewizji, a nieleczone może prowadzić do utraty wzroku.

AMD – objawy

Zmiany zwykle występują obustronnie, ale stopień ich zaawansowania może być różny. Zwyrodnienie plamki żółtej z reguły rozwija się nierównomiernie i początkowo wszystkie funkcje chorego oka może przejąć drugie oko. Z tego powodu choroba ta w początkowym stadium w wielu wypadkach pozostaje niewykryta. Pacjenci zgłaszają się na leczenie dopiero wtedy, gdy pojawiają się ewidentne trudności z czytaniem, pisaniem, oglądaniem telewizji czy prowadzeniem samochodu. Do typowych objawów AMD należą:

  • pogorszenie widzenia, zauważalne zwłaszcza przy czytaniu,
  • zniekształcone widzenie linii prostych,
  • rozmycie krawędzi oglądanych przedmiotów,
  • niewyraźne widzenie na wprost,
  • mroczki na środku pola widzenia,
  • widzenie wyblakłych, mniej nasyconych kolorów,
  • mogą również pojawić się zniekształcenia obrazu, np. kształtów przedmiotów.

Objawy zwyrodnienia plamki żółtej są dość charakterystyczne, a jednak niewiele osób kojarzy pogorszenie widzenia z rozwojem schorzenia. Ze względu na to, że we wczesnym stadium choroba nie daje wyraźnych oznak, wiele osób problemy ze wzrokiem traktuje jako naturalny wynik pracy przy komputerze czy ogólnego stylu życia. Tymczasem wcześniejsze działanie daje większe szanse na spowolnienie, a nawet zahamowanie rozwoju zwyrodnienia plamki.

Zwyrodnienie plamki występuję w dwóch postaciach:

  • Sucha postać AMD – dotyczy ok. 80-90% pacjentów. W tej postaci choroby dochodzi do postępującego zaniku nabłonka barwnikowego, obumierania komórek odpowiedzialnych za prawidłowe odbieranie wrażeń wzrokowych (fotoreceptorów) oraz coraz słabszego funkcjonowania siatkówki oka, a pogorszenie widzenia zachodzi powoli i stopniowo – przez wiele miesięcy, a nawet lat. Pod nabłonkiem siatkówki powstają druzy (złogi produktów przemiany materii siatkówki) – z czasem ich liczba zwiększa się, a one same rosną, co prowadzi do zaniku fotoreceptorów biorących udział w widzeniu.
  • Mokra (wysiękowa) postać AMD – choć dotyczy tylko ok. 10-15% pacjentów z AMD, to w prawie 90% jest przyczyną ślepoty wywołanej przez to schorzenie. Ta postać jest bardziej agresywna – choroba postępuje bardzo szybko i w wyniku uszkodzenia plamki objawia się nagłym pogorszeniem centralnego widzenia, które może nastąpić nawet w ciągu kilku dni. Ta postać AMD związana jest z reakcją obronną plamki żółtej na niedokrwienie i niedotlenienie – aby wyrównać niedostatek odżywienia, zaczyna ona produkować substancje powodujące wzrost naczyń krwionośnych (ich tworzenie zapewnia naczyniowy czynnik wzrostu, tzw. VEGF). Nowe naczynia powstają pod siatkówką, w błonie naczyniowej – mają one jednak cienkie, nieszczelne ścianki, co powoduje przeciekanie surowicy krwi i obrzęk siatkówki (stąd wrażenie falowania obrazu). Wskutek pękania naczyń dochodzi do rozlania krwi pod siatkówką i krwotoków (szara lub czarna plama w polu widzenia).

Test Amslera – jak wykonać?

Wczesne objawy AMD można wykryć wykonując (także samodzielnie w domu) test Amslera. Wykorzystuje się do tego planszę w kratkę o wielkości ok. 10×10 cm, z zaznaczonym centralnie czarnym punktem. Badanie przeprowadza się dla każdego oka osobno. Test Amslera pozwala także w warunkach domowych śledzić postęp zmian zwyrodnieniowych w oku. Jak go zrobić prawidłowo?

  • Jeśli korzystasz z okularów do czytania – załóż je.
  • Test wykonuj w dobrym oświetleniu.
  • Trzymaj kartkę w odległości ok. 40 cm od twarzy.
  • Zasłoń jedno oko, a drugim patrz w centralny punkt siatki (czarna kropka). Skoncentruj na nim wzrok.
  • Nie odrywając oka od tego punktu, oceń, jak widzisz linie tworzące kratkę.
  • Jeśli linie kratownicy są krzywe, pojawiają się plamy, zniekształcenia, a kwadraty mają różne kształty i wielkości – jak najszybciej zgłoś się do okulisty!
  • Wykonaj test dla każdego oka oddzielnie.

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia AMD:

  • wiek po 60. roku życia,
  • uwarunkowania genetyczne (występowanie AMD w rodzinie),
  • palenie papierosów, zwiększone spożycie alkoholu,
  • płeć (częściej chorują kobiety),
  • rasa (osoby białej rasy chorują częściej),
  • kolor oczu (AMD występuje częściej u osób z niebieskim kolorem oczu, co tłumaczy się mniejszą ilością melaniny w siatkówce oczu o jasnych tęczówkach),
  • choroby ogólne, np. cukrzyca, nadciśnienie, wysoki cholesterol, otyłość, choroby serca i układu krążenia,
  • nadmierna ekspozycja oczu na słońce.

Okulista AMD – Warszawa

Nieleczone AMD uszkadza plamkę i prowadzi do nieodwracalnego pogorszenia widzenia. Szybkie rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia może uratować Twój wzrok. Podstawowym krokiem jest wizyta u specjalisty chorób siatkówki, który po zastosowaniu najnowszych metod leczenia zatrzyma proces chorobowy oraz zapobiegnie dalszemu pogarszaniu się widzenia.

Pacjentom z AMD oraz profilaktycznie dla ochrony przed rozwojem tej choroby wraz z wiekiem zaleca się zdrowy tryb życia (rzucenie palenia, zdrowa dieta, regularny wysiłek fizyczny) oraz suplementację luteiny, zeaksantyny (a więc antyoksydantów), kwasów omega-3, witamin C i E, cynku i selenu. Bardzo ważne jest też stałe monitorowanie choroby i regularne wizyty u okulisty, aby nie doszło do przejścia postaci suchej AMD w wysiękową.

Aktualnie nawet nowoczesne metody leczenia zwyrodnienia plamki żółtej pozwalają jedynie na opóźnienie, bądź zahamowanie choroby. Zwyrodnienia nie da się całkowicie wyleczyć, jednak zdrowy tryb życia połączony z terapią, opracowaną przez specjalistę, może w dużym stopniu poprawić jakość widzenia i zwiększyć komfort codziennego funkcjonowania osoby chorej.

W leczeniu AMD w klinice Mega-lens stosujemy metody okulistyczne:

  • Mikropulsacyjny laser żółty  – to najbardziej nowoczesna i bezpieczna metoda leczenia plamki, której zaletą jest brak uszkodzeń w obrębie tkanek. Laser żółty może być bezpiecznie stosowany w miejscu odpowiedzialnym za najlepsze widzenie, a więc w plamce. Energia lasera dostarczana jest technologią mikropulsacyjną, która chroni plamkę i pozwala na precyzyjną kontrolę wiązki podczas fotokoagulacji, dzięki czemu nie uszkadza siatkówki. Zabiegi są skuteczne, bezbolesne, krótkie i w pełni bezpieczne. Laser poprawia funkcję nabłonka barwnikowego siatkówki i zmienia metabolizm komórkowy, co prowadzi do spadku wytwarzania VEGF-ów i zmniejsza obrzęk w miejscu odpowiedzialnym za najlepsze widzenie. Dzięki zastosowaniu metody lasera mikropulsacyjnego chorzy na AMD mają szanse na spowolnienie, a nawet częściowe cofnięcie zmian degeneracyjnych. W przyszłości może ich to uchronić przed wystąpieniem wysiękowej postaci AMD. Zabieg są powtarzane co kilka miesięcy.
  • Leki anty-VEGF podawane w postaci iniekcji doszklistkowych – są stosowane w leczeniu wysiękowej postaci AMD, hamując rozwój nieprawidłowych naczyń krwionośnych. Terapia anty-VEGF pozwala zahamować rozwój AMD, a w niektórych przypadkach uzyskać poprawę widzenia. W ośrodku Mega-Lens stosujemy nowoczesne preparaty do iniekcji:.
    – Eylea (aflibercept) – dawkowanie rozpoczyna się od jednego wstrzyknięcia na miesiąc w trzech kolejnych dawkach, a następnie podaje się jedno wstrzyknięcie co dwa miesiące. Po roku stosowania harmonogram wstrzyknięć powinien być określony przez lekarza prowadzącego.
    – Lucentis (ranibizumab) – zastrzyki podawane są, co miesiąc i kontynuowane do czasu stabilizacji ostrości wzroku. Istotną poprawę widzenia zanotowano u 30 % osób przyjmujących Lucentis.
    – Avastin (bewacyzumab) – rozpoczyna się zwykle od wykonania serii 3 zastrzyków w odstępie 4 do 5 tygodni. Następnie terapię kontynuuje się w zależności od stanu miejscowego.
    – Beovu (brolucizumab) – najnowszy lek przeciwobrzękowy wprowadzony do leczenia chorób plamki

Chorzy na AMD leczeni preparatami anty-VEGF powinni co miesiąc wykonywać kontrolne badania ostrości wzroku i OCT. Leczenie AMD może być wznawiane, gdy wynik badania kontrolnego wykaże ponowne pogorszenie widzenia. W takiej sytuacji zalecamy udać się na leczenie AMD w Mega-Lens Warszawa.

Zapraszamy do

Centrum Wczesnej Diagnostyki i Leczenia Jaskry oraz Chorób Siatkówki
MEGA-LENS

ul. Puławska 111 A
02-707 Warszawa
22 114 00 11
22 114 01 11

Zapoznaj się także z naszą ofertą leczenie nużeńca ocznego!

Umów wizytę, napisz wiadomość

Zapraszamy do kontaktu