Jaskra wrodzona u dzieci

Jaskra dziecięca jest chorobą wrodzoną. Często występuje rodzinnie i dziedzicznie. Jej przyczyną jest zaburzony rozwój dróg odpływu płynu śródocznego. Z tego względu u noworodka zaraz po urodzeniu, z powodu blokady płynu i wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego, jedno oko lub oba zaczynają się powiększać. Dochodzi również do przymglenia rogówki i znacznego ścieńczenia twardówki.

Jakie są przyczyny jaskry wrodzonej u dzieci? Jak leczona jest jaskra u niemowlaka? Jak schorzenie wpływa na dalszy rozwój psychofizyczny dziecka?

Skąd się bierze jaskra wrodzona?

Jaskra wrodzona pierwotna jest diagnozowana u ponad 80% dzieci w 1. roku życia, z czego 25% przypadków jest diagnozowanych w chwili urodzenia. Jakie są przyczyny występowania jaskry wrodzonej?

Jak już wspomnieliśmy jaskra wrodzona jest chorobą rodzinną, często o podłożu genetycznym. Jeśli w rodzinie stwierdzono wcześniej przypadek jaskry u niemowlaka, ryzyko zachorowania noworodka wzrasta. Jaskra wrodzona powstaje na skutek wadliwego rozwoju oka dziecka na etapie płodowym. Wada polega na zrośnięciu tkanki, której zadaniem jest filtrowanie płynu śródgałkowego z komory przedniej oka do krwiobiegu. Powyższa wada jest określana jako dysgeneza kąta rogówkowo-tęczówkowego. Na skutek dysgenezy zwiększa się ciśnienie śródgałkowego i zaczyna gromadzić się ciecz wodnista.

Co ciekawe, rozwój i stopień zaburzeń nie jest jednakowy u każdego dziecka, co powoduje, że choroba może być diagnozowana jako jaskra u niemowlaka lub nieprawidłowości w budowie kąta przesączania u starszego dziecka. Diagnostykę dodatkowo utrudnia fakt, iż anomaliom nie towarzyszą inne dodatkowe zaburzenia rozwoju narządu wzroku, choć nie jest to reguła. Jaskra dziecięca może łączyć się z różnymi wrodzonymi nieprawidłowościami budowy oka.

Objawy jaskry wrodzonej: Czym objawia się jaskra u dziecka?

Do wczesnych objawów jaskry wrodzonej zalicza się:

• nadmierne łzawienie oczu,
• nadwrażliwość na światło,
• mimowolne skurcze powiek.

W szczególności mimowolne skurcze powiek są często błędnie diagnozowane i leczone jako zapalenie spojówek. Z tego względu jaskra jest rozpoznawana u dzieci z pewnym opóźnieniem, co może prowadzić od trwałego uszkodzenia narządu wzroku.

Jaskra wiąże się ze wzrostem ciśnienia wewnątrzgałkowego. Wyższe ciśnienie powoduje:

• charakterystyczne powiększenie gałki ocznej,
• zabarwienie twardówki na kolor niebieski,
• powiększenie tęczówki,
• pogłębienie i powiększenie tarczy nerwu wzrokowego (wielu rodziców obserwuje tę zmianę w postaci niesymetrycznego rozmieszczeni naczyń krwionośnych na oku),
• zmętnienie tęczówki,
• uszkodzenie nerwu wzorkowego.

Do uszkodzenia nerwu wzrokowego dochodzi na skutek ucisku płynów, które uciskają bezpośrednio na nerwy, a także na naczynia krwionośne odpowiadające za jej odżywianie nerwu wzrokowego.

Leczenie jaskry wrodzonej: Jak przebiega?

Diagnostyka jaskry wrodzonej nie jest oczywista. Wynika to przede wszystkim z opisywanego wcześniej zróżnicowania przebiegu choroby u małych pacjentów. W momencie, w którym schorzenie zostaje zdiagnozowane dziecko poddawane jest leczeniu operacyjnemu. Operacja jaskry wrodzonej powinna być przeprowadzona możliwie jak najwcześniej, co uchroni małego pacjenta przed zanikiem nerwu wzrokowego i całkowitą utratą wzroku.

Procedura leczenia na ogół zakłada wdrożenie terapii farmakologicznej. Dopiero w sytuacji, w której farmakoterapia nie przynosi zamierzonych rezultatów dziecko jest kierowane na zabieg chirurgiczny. Operacja polega na przecięciu zarośniętej tkanki i zapobieganiu jej ponownemu zrośnięciu. Leczenie chirurgiczne jest skuteczne w ponad 80% przypadków, a wdrożone odpowiednio wcześnie pomaga w zachowaniu wzroku.

Czy jaskrę można wyleczyć całkowicie?

Na chwilę obecną jaskrę leczy się przede wszystkim objawowo. To znacząco utrudnia całkowite wyleczenie, ponieważ takie wymaga leczenia przyczynowego. Mali pacjenci, u których zdiagnozowano jaskrę wrodzoną powinni być pod stałą kontrolą lekarza okulisty. Profilaktyka obejmuje w tym przypadku przyjmowanie odpowiednich preparatów oraz regularne badania kontrolne. Niekiedy konieczne jest wykonywanie kolejnych zabiegów mających na celu przewrócenie prawidłowego ciśnienia wewnątrz gałki ocznej.